- Destek ve hareket sistemimiz iskelet ve kaslardan oluşur.
- Günlük yaşamda yürüme, koşma , çantayı taşıma, top oynama gibi aktiviteleri yapabilmemizi sağlayan iskelet sistemimizdir.
İSKELET SİSTEMİ
İskelet sistemimiz; Kemik , eklem ve kıkırdaktan oluşur.
- Hareket etmemizi sağlar
- Vücudumuza şekil verir
- İç organlarımızı dışarıdan gelen etmenlere karşı korur
- Kaslarımızı bağlanma yüzeyi oluşturur ve hareket etmemizi sağlar
- Kalsiyum ve magnezyum gibi minerallerin depo edilmesini sağlar
İNSANA AİT İSKELET SİSTEMİ
- Baş iskeleti: Kafatası ve yüz kemiklerinden oluşur
- Gövde iskeleti: Omurga , kalça kemiği ve göğüs kafesinden oluşur
- Üyeler iskeleti: Kol ve bacaklardaki kemiklerden oluşur
KIKIRDAK
- Kıkırdak esnek bir yapıya sahiptir
- Kıkırdak kaygan ve esnek bir yapıya sahip olduğu için kemiklerin birbirine sürtünerek aşınmasına engel olur.
- Kıkırdak iskeletimize esnek bir yapı oluşturarak iskeletimizin kırılmasına önler.
- Kıkırdak uzun kemiklerin uçlarında kemiğin boyca uzamasını sağlar.
- Kaburga kemiklerinin uçlarında bulunan kıkırdak nefes alıp-verirken göğüs kafesine esneklik kazandırır.
Kıkırdak
- Burun ucunda
- Kulak kepçesinde
- Kaburga uçlarında
- Uzun kemiklerin uçlarında
- Omur kemiklerinin arasında
- Soluk borusunda
bulunur.
KEMİKLER
Kemikler kıkırdağın sertleşmesi sonucu oluşur. Kemikler, canlı kemik doku hücrelerinden ve depo edilmiş minerallerden oluşur. Mineraller kemiklere sertlik ve dayanıklılık kazandırır.
Kemiklerin Görevleri
- Vücudumuzun dik durmasını sağlar
- Vücudumuzun belirli bir şeklinin olmasını sağlar
- Organlarımızın ve kaslarımızın tutunmasını sağlar
- Kan hücrelerinin yapımında görevlidir.
- Vücudumuz için gerekli olan kalsiyum, magnezyum, fosfor gibi mineraller kemiklerde depolanır.
- İç organlarımızı dış etkilere karşı korur.
- Kafatası beynimizi, Göğüs kafesi kalp ve akciğerlerimizi korur.
Kemiklerimiz yapısı ve şekillerine göre 3 gruba ayrılır.
- Uzun Kemik
- Kısa Kemik
- Yassı Kemik
UZUN KEMIK
- Boyu eninden fazla olan kemiklerdir
- İç kısımlarında sarı kemik iliği denilen yapı bulunur
- Kemik ucu süngerimsi kemik dokudan oluşmuştur.
- Kol ve bacak kemikleri örnektir.
- İnsanda en uzun kemik uyluk kemiğidir.
Uzun Kemik Örnekleri
- Ön kol
- Uyluk
- Baldır
- Pazu kemiği
- El ve ayak kemikleri (parmaklar)
- Kaval
- Dirsek
KISA KEMIK
- Uzunluğu, kalınlığı ve genişliği (eni boyuna) birbirine yakın olan kemiklerdir.
- Yapısında sarı kemik iliği bulunmaz
- İnsan vücudunda en kısa kemik kulakta bulunan üzengi kemiğidir.
Kısa Kemik Örnekleri;
- El bilek kemikleri
- Ayak bilek kemikleri
- Omur kemikleri
YASSI KEMİK
- Eni boyundan fazla olan kemiklerdir
- Yapısında sarı kemik iliği yoktur
Yassı Kemik Örnekleri
- Kafatası
- Kaburga
- Leğen kemiği
- Gögüs Kafesi Kürek kemiği
EKLEMLER
İki yada daha fazla kemiğin birbirine bağlandığı kısımlara eklem denir. Eklemler vücudumuza esneklik ve dayanıklılık kazandırır.
Hareket yeteneğine göre eklemler 3 gruba ayrılır.
- Oynar eklem
- Yarı oynar eklem
- Oynamaz eklem
OYNAR EKLEM
- Hareket yeteneği fazla olan eklemlerdir.
- Kemikler arasında boşluk ve eklem sıvısı bulunur
- Eklem sıvısı kayganlık sağlar.
- Eklemin uç kısmında eklem kıkırdağı bulunur
- Eklem sıvısı ve eklem kıkırdağı kemiklerin aşınmasını engeller
Eklemin olduğu yerler
- Kol ve bacaklarda
- Dirsek
- Omuz
- Parmak kemiklerinde
YARI OYNAR EKLEM
- Hareket yeteneği oynar ekleme göre az, oynamaz ekleme göre fazladır
- Hareketi kısıtlıdır.
- Kemikler arasında kıkırdak bulunur , eklem sıvısı bulunmaz
Yarı oynar eklemin bulunduğu yerler;
- Gögüs kafesi
- Boyun
- Bel omurları
- Alt çene
OYNAMAZ EKLEM
- Kemikleri hareket ettirmeyecek şekilde kaynamış, hareketsiz eklemlerdir.
- Eklem sıvısı yoktur.
Oynamaz eklemin bulunduğu yerler;
- Yüz kemikleri
- Üst çene
- Kafatası
- Kuyruk sokumu
KASLAR
üKas, kas hücrelerinin bir araya gelmesiyle oluşan lifli bir yapıya sahip doku çeşididir. Kaslar iskeletimizin üstünü kaplayarak vücudumuza şekil verir. Kaslar kasılıp gevşeme hareketi yapar.
Kaslar yapı ve çalışmasına göre 3 gruba ayrılır
- Çizgili (iskelet) kas
- Düz kas
- Kalp kası
ÇİZGİLİ KAS
- Kırmızı renklidir
- Kemikleri hareket ettiren kastır
- İsteğimizle çalışır
- Hızlı ve ritmik çalışır, çabuk yorulur
- Çizgili kas hücreleri çok çekirdeklidir
- Kaslar çiftler halinde bulunur. Kaslardan biri kasılırken diğeri gevşer.
- Kol ve bacaklarda çizgili kas bulunur
DÜZ KAS
- Beyaz renklidir
- İsteğimiz dışında çalışır
- İç organlarımızda bulunur
- Sürekli, yavaş ve ritmik çalışırlar, Yorulmaz
- Düz kas hücreleri tek çekirdeklidir.
- Mide, bağırsak, soluk borusu, yemek borusu, idrar kesesi, damarların yapısında düz kas bulunur.
KALP KASI
- Yapısı çizgili kasa, çalışması da düz kasa benzer
- Kırmızı renklidir
- İstemsiz çalışır
- Hızlı ve ritmik çalışır , Yorulmaz
- Sadece kalbimizde bulunur
EKSTRA BİLGİ:
Kasların yapısında bulunan lifler kasların kasılıp gevşemesini sağlar.
Kasılan kaslar kısalır, şişkinleşir. Gevşeyen kaslar incelir ve uzar.
Bir çok iskelet kas grubu birbiri ile zıt çalışır. Biri kasıldığında diğeri gevşer
