KAZANIMLAR
FB.5.1.3.1. Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini ve hacimsel büyüklüklerini
temsil eden bilimsel model oluşturabilme
a) Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini ve büyüklüklerini temsil
eden bir model önerir.
b) Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini ve büyüklüklerini temsil
eden modelini yeni kanıtlara göre geliştirir.
Yapay uydular sayesinde günümüzde Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketleri gözlenebilmektedir.
Yapay uydu: İnsan eliyle yapılan ve Dünya yörüngesine yerleştirilen cisimlere denir. Askeri, haberleşme, meteoroloji ve gök cisimlerini inceleme amaçlı kullanılan uzay araçlarıdır.
Gök cisimlerinin dönme ve dolanma hareketlerinin yönü, saatin dönme yönünden yararlanılarak açıklanır.
GÜNEŞİN HAREKETLERİ
•Kendi ekseni etrafında saat yönünün tersine (batıdan doğuya) dönme hareketi yapar
•Samanyolu galaksisinin etrafında dolanma hareketi yapar.
DÜNYANIN HAREKETLERİ
•Kendi ekseni etrafında batıdan doğuya (saat yönünün tersine) dönme hareketi yapar. Bu hareketini 24 saatte (1 günde) tamamlar.
•Dünya’nın Güneş etrafında saat yönünün tersine yaptığı dolanma hareketi de yaklaşık 365 gün 6 saatte (1 yılda) tamamlar ve Dünya’nın Güneş etrafında dolanma hareketi sonucu mevsimler oluşur.
Dünya’nın Güneş etrafında
AYIN HAREKETLERİ
•Kendi ekseni etrafında saat yönünün tersine (batıdan doğuya) dönme hareketi yapar. ( Bu hareketi yaklaşık 27,3 günde tamamlar.)
•Ay Dünya etrafında saat yönünün tersi yönünde dolanma hareketi yapar. ( Bu hareketi yaklaşık 27,3 günde tamamlar.
•Ay Dünya ile birlikte Güneş’in etrafında saat yönünün tersine (batıdan doğuya) Güneş’in etrafında dolanma hareketi yapar. Ay, bu dolanma hareketini Dünya ile aynı zamanda tamamlar. (365 gün 6 saat)
Güneş, gezegenlerden çok daha büyüktür. Hatta Güneş, Dünya’dan bile milyonlarca kez daha büyüktür! Bu yüzden Dünya, Güneş’in etrafında dönerken Güneş’in çekim kuvvetine kapılır.
Ay ise Dünya’dan daha küçüktür. Örneğin, Ay’ın içine Dünya’yı yerleştirmeye çalışsanız, 50’den fazla Ay büyüklüğünde bir şey elde edersiniz.
Gök cisimlerinin büyüklüklerini karşılaştırırken “hacim” adı verilen bir ölçü kullanılır. Hacim, bir cismin ne kadar yer kapladığını gösterir. Mesela, bir topun hacmi, topun içindeki boşluk miktarını anlatır. Hacimin birimi metreküp, santimetreküp’tür.
Güneş, en büyük hacme sahip gök cisimlerinden biridir. Bu nedenle, Güneş’in içine Dünya gibi 1 milyon gezegen sığdırılabilir!
ETKİNLİKLER
5. Sınıf 1.Ünite Oyunlar - TIKLA 5. Sınıf 1.Ders Notları - TIKLA