KÜTLE
Kütle, bir maddenin değişmeyen madde miktarıdır.
Kütle maddenin sahip olduğu tanecik sayısını ifade ettiği için bulunduğu yere göre değişmez.
Bir maddenin kütlesi dağın zirvesinde, deniz kenarında, Ay’da ve uzayda aynı büyüklükte ölçülür. Kütle her yerde aynıdır.
Bir maddenin kütlesi uzayda sıfır olmaz. Kütle her yerde aynıdır
- Kütlenin birimi kilogram (kg) gram (g) ton (t)’ dur
- Kütle “m” harfi ile gösterilir
- Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Kütle baskül yada dijital terazi ile ölçülmez.
Dünya (Yerküre) üzerinde bulunan cisimleri kendine doğru çeker, buna yerçekimi kuvveti denir.
Yerçekimi kuvvetinin yönü, Dünya’nın neresinde olursak olalım, her zaman yerin merkezine doğrudur. Bu yüzden belirli yükseklikten serbest bırakılan cisim ya da yukarıya doğru atılan bir cisim yere düşer.
Cisimlerin yere doğru düşmesi yer çekimi kuvvetinin varlığını gösterir.
Yerçekimi kuvveti, Dünya’nın merkezinden uzaklaştıkça azalırken, Dünya’nın merkezine yaklaştıkça artar.
Ekstra Bilgi : Dünya’nın en kuzey ve en güney uç noktalarına kutup noktaları denir. Bu iki nokta arasında, Dünya’yı tam ortadan ikiye böldüğü varsayılan hayali çizgiye ise ekvator adı verilir.
Dünya tam anlamıyla küre şeklinde değildir. Kutuplardan basık ve ekvatordan şişkin olan bu özel şekle geoit denir. Bu nedenle, ekvator bölgesi Dünya’nın merkezine kutuplardan daha uzaktır. Bu durum, yer çekimi kuvvetinin kutuplara göre ekvatorda daha az olmasına neden olur. Sonuç olarak, yerçekimi kuvveti ekvatordan kutuplara doğru artış gösterir.
AĞIRLIK
Kütleye etki eden yerçekimi kuvvetine ağırlık denir.
Ağırlık bir kuvvettir ve yönü, doğrultusu, uygulama noktası ve büyüklüğü vardır.
Ağırlık birimi Newton’dur (N) ve dinamometre ile ölçülür.
Bir cismin ağırlığı, cismin kütlesine ve bulunduğu yerdeki yerçekimi kuvvetine bağlıdır.
Dünya’nın özel şekli nedeniyle, bir cismin ağırlığı kutuplarda daha fazla, ekvatorda daha azdır. Bunun sebebi, Dünya’nın kutuplardaki yarıçapının ekvatordaki yarıçapından daha kısa olmasıdır. Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe yer çekimi kuvveti artar.
Deniz seviyesinden yukarı çıkıldıkça, Dünya’nın merkezinden olan uzaklık arttığı için yer çekimi kuvveti azalır. Yer çekimi kuvvetindeki bu azalma, cisimlerin ağırlığının da azalmasına neden olur.
Dünya, 1 kg kütleye sahip bir cisme yaklaşık 10 N’lik yer çekimi kuvveti uygular
Özdeş cisimlerin ağırlıkları Dünya ve Ay’da farklıdır. Bunun nedeni, Ay’ın Dünya’ya göre daha küçük bir gök cismi olmasıdır. Dünya, Ay’a göre cisimlere yaklaşık 6 kat daha fazla çekim kuvveti uygular.
ETKİNLİKLER
EN YAKIN ZAMANDA EKLENECEKTİR.
